– شرکت تولید فیلم ۷۲ Films که پیش‌تر مستند‌هایی را درباره معما‌های پیرامون شخصیت‌هایی مانند دونالد ترامپ، ایلان ماسک و بشار اسد ساخته مستند تازه‌ای را به نام “جان لنون” قتل بدون محاکمه تولید کرده که یک مینی سریال سه قسمتی است که از اپل تی وی پلاس، پخش می‌شود.
به گزارش به نقل از گاردین، سان و دیلی میل؛ هیچ علامت سوال بزرگی در مورد ترور نماد سابق بیتل توسط مارک دیوید چپمن وجود ندارد: شاهدان عینی زیادی آن رخداد را در مقابل آپارتمان‌های داکوتا تماشا کردند چپمن بلافاصله بازداشت شد و به جرم خود اعتراف کرد و به تحمل حبس ابد قابل عفو پس از بیست سال محکوم شد.
سازنده مستند تازه می‌گوید: “به نظرمان می‌رسید که افراد زیادی درباره جنبه‌های مرگ جان لنون و مارک دیوید چپمن مستند‌هایی را تهیه کرده اند. با این وجود، هیچ کس واقعا همه این‌ها را به گونه‌ای جمع آوری نکرده بود که به نظر قطعی و جامع باشد. ما نمی‌خواستیم ماهیت مستندمان سرگرم کننده باشد. وقتی بررسی شکاف‌ها بین آن چه گفته شده و گفته نشده را آغاز کردیم واضح بود که شواهد و بحث‌های زیادی در مورد چپمن و وضعیت روانی او وجود دارد که هرگز واقعا شنیده نشد. بنابراین، ما شروع به تحقیق در این مورد کردیم. ما چند نفر را پیدا کردیم که پیش‌تر در مورد آن موضوع صحبت نکرده بودند”.
در این مجموعه سه قسمتی برخلاف مستند‌های دیگر ساخته شده تمرکز از روی شخص لنون برداشته شده و توجه بر روی چپمن معطوف شده است.
در مستند به این موضوع اشاره شده که تلاشی صورت نگرفته که کاری مرموز و اسرارآمیز انجام شود، زیرا همگان می‌دانند که چپمن او را کشته است. پرسش این است: چه چیزی یک مرد را به سوی این کار سوق داد و دستگاه قضایی چگونه با او برخورد کرد؟
به دنبال تیراندازی رخ داده در تاریخ هشتم دسامبر ۱۹۸۰(۱۷ آذر ۱۳۵۹) همگان می‌خواستند درک عمیق تری در این باره داشته باشند و روایتی را از یک مرد جوان خشمگین ارائه کردند.
مستند به این نتیجه می‌رسد که چپمن به دلیل آن چه ریاکاری لنون و از دید او “قلابی بودن” شخصیت وی قلمداد می‌کرد عصبانی بود. جان لنونی که از مردم جهان می‌خواست به فکر دارای و اموال دنیوی نباشند در حالی که خود از ثروت شگفت انگیزش لذت می‌برد.
در طول تحقیق برای ساخت مستند با چهره‌هایی گفتگو صورت گرفته که بینش دقیق تری از روانشناسی چپمن داشتند. “دیوید ساگز” وکیل او یکی از آن افراد بود. او تلاش کرد موکل اش را به سمت دفاع از خود به عنوان فردی دچار جنون سوق دهد تا آخرین امیدش برای جلوگیری از به زندان افتادن او را بیازماید اقدامی که به نظر می‌رسید چپمن آماده بود تا پیش از تغییر مسیر غیرمنتظره به سوی اعتراف با شفافیت کامل و پذیرش حکم اش آن را دنبال کند.
ساگز در مورد معنای گناهکاری و پشیمانی برای چپمن در مستند به حدس و گمانه زنی می‌پردازد. یکی از افراد دیگری که با او در مستند گفتگو صورت گرفته “ونس هانتر” دوست دوران کودکی چپمن است که سال‌ها آزار فیزیکی و کلامی که چپمن توسط پدرش متحمل شده بود را به یاد می‌آورد.
هانتر خطی را دنبال می‌کند که اثرات بی ثبات کننده عاطفی این موضوع را به موضوع روانگردان و مذهب و در نهایت قتل پیوند می‌دهد. در مستند هم چنین به نظریه توطئه پرداخته می‌شود که افراد وابسته به سیا از دارو‌های روانگردان استفاده کردند تا چپمن را از طریق آن وادار به کشتن جان لنون سازند.
زمانی که چهار دهه پیش مارک چپمن چهار گلوله را به سوی جان لنون شلیک کرد در گفتگو با ماموران پلیس چند ثانیه پیش از شلیک گلوله را این گونه توصیف کرده بود: “تنها چیزی که به یاد دارم این است که صدایی در سرم بود که می‌گفت:”آن را انجام بده، انجام اش بده، انجام اش بده، انجام اش بده”.
در این میان چرا نظریه‌های توطئه در مورد قتل جان لنون مطرح شدند؟ اسناد محرمانه نشان می‌دهند که پلیس فدرال امریکا “جان لنون” و “یوکو اونو” همسرش را عناصری “خطرناک” توصیف می‌کرد و “ریچارد نیکسون” رئیس جمهور امریکا قصد داشت فعالیت‌های آنان را متوقف کند. در مستند تازه این پرسش مطرح می‌شود که آیا این امکان وجود داشته که چپمن هیپنوتیزم شده و یا توسط نیرو‌های در سایه کنترل شده باشد یا خیر.
در این مجموعه یکی از دوستان جان لنون برای نخستین بار فاش می‌سازد که یوکو اونو از او خواسته بود تا احتمال وجود توطئه احتمالی را پس از مرگ وی بررسی کند و او متوجه شد که ماموران سرویس‌های امنیتی ایالات متحده، آن زوج را به دلیل عقاید رادیکال و فعالیت‌های شان در راستای ترویج صلح و مخالفت با جنگ طلبی امریکا، تحت تعقیب قرار داده بودند. اسناد محرمانه نشان می‌دهند که اف بی آی قصد داشت کاری کند تا فعالیت‌های صلح طلبانه آن زوج متوقف شود.
در این مستند اشاره می‌شود که این واقعیت که سیا آزمایش‌هایی را انجام داده بود تا ببیند آیا کنترل ذهن امکان پذیر است یا خیر تنها به رمز و راز قتل جان لنون می‌افزاید. جان و یوکو مسلما شناخته شده‌ترین مبارزان صلح جهان در طول جنگ ویتنام بودند. “الیوت مینتز” که پیش‌تر سخنگوی جان و یوکو بود می‌گوید: “من پیش‌تر این موضوع را بیان نکرده بودم. یکی از چیز‌هایی که یوکو از من خواست این بود که به نظریه‌های توطئه پس از قتل جان لنون نگاهی بیاندازم”.
آن سال‌ها نیکسون مسئول بمباران مخفیانه در کشور همسایه ویتنام یعنی کامبوج بود و جان لنون و همسرش برای دفاع از برقراری صلح در طول جنگ امریکا در ویتنام تلاش می‌کردند. جان لنون معتقد بود مکامات تلفنی اش شنود می‌شود مردانی را دیده بود که بیرون خانه اش پرسه می‌زدند. او گفته بود احساس می‌کند این تعقیب جدی است و باور داشت آن ماموران به هر طریقی به سراغ اش خواهند رفت. در حال که ممکن است این صرفا نگرانی و اضطرابی روانی از سوی جان لنون بوده باشد. با این وجود، پرونده‌های محرمانه نشان می‌داد که به ماموران اف بی‌ای دستور داده شده بود تا آن زوج را تحت تعقیب قرار داده و تماس‌های تلفنی شان را استراق سمع کنند. در بخش انتهایی سند محرمانه با حروف بزرگ نوشته شده بود:”تمام عناصر افراطی باید خطرناک قلمداد شوند”.
الیوت که اکنون ۷۸ ساله است و پیش‌تر دی جی رادیویی زیرزمینی بوده می‌گوید: “ریچارد نیکسون مستقیما درباره جان و یوکو خطاب به مدیر اف بی آی دستوری را صادر کرد و خواسته بود تا جان و یوکو تحت تعقیب و نظارت قرار گیرند. در واقع، رسیدگی به پرونده جان لنون در بالاترین سطوح دولت مورد بررسی قرار گرفته بود”.
به دنبال رسوایی واترگیت نیکسون در سال ۱۹۷۴ میلادی با شرمندگی مجبور به استعفا شد و یک سال پس از آن نیرو‌های آمریکایی برای همیشه از ویتنام خارج شدند. با این وجود، جان لنون به عنوان خاری در چشم دولت آمریکا باقی ماند. او نسبت به پلیس ابراز بی اعتمادی کرد و به صورت غیر قانونی مواد مخدر مصرف کرده بود و ترانه و آهنگ “تصور کن” او در سال ۱۹۷۱ میلادی از مردم می‌خواست به جهانی بدون دارایی و مالکیت خصوصی یا مرز‌های ملی فکر کنند.
جان در آخرین مصاحبه خود که ساعاتی قبل از مرگ اش در سن ۴۰ سالگی ضبط شد و در مستند تازه پخش شده گفته بود: “مردم این قدرت را دارند که جامعه‌ای را که می‌خواهند بسازند”. تلاش‌های مکرر جان انگلیسی الاصل برای اخذ تابعیت ایالات متحده با شکست همراه شده بود. با این وجود، او تا پنج سال پیش از مرگ اش حضوری کمرنگ داشت و به نظر نمی‌رسید منتقد “جیمی کارتر” رئیس جمهور وقت باشد. با این وجود، چپمن نیز انگیزه آشکاری نداشت. توضیحات عجیب و غریب مختلفی ارائه شده از جمله آن که او یکبار گفته بود قتل جان لنون را برای ترویج خواندن رمان “شکارچی در چاودار” اثر “جی دی سالینجر” نوشته سال ۱۹۵۱ میلادی انجام داده است.
“فنتون برسلر” زندگینامه نویس معتقد بود که چپمن قربانی یک برنامه کنترل ذهن بوده و در کتاب خود به نام قتل جان لنون در سال ۱۹۸۹ میلادی سیا را مقصر قتل او دانسته بود. با این وجود، دادستان پرونده قتل جان لنون ادعا کرد که قاتل صرفا و به سادگی می‌خواست با قتل جان لنون مشهور شود. او در یکی از اعترافات اش گفت:”فکر می‌کردم اگر کسی را به قتل برسانم تبدیل به فرد مهمی خواهم شد”. با این وجود، شاهدان آن قتل رفتار او را برای یک قاتل عجیب و غریب می‌دانستند.
افسران پلیس به همان اندازه متعجب شده بودند. یکی از آنان به نام “تونی پالما” از او پرسید:”آیا متوجه هستی چه کاری انجام داده ای”؟ و چپمن پاسخ داده بود:”بله، من فقط خودم را کشتم، من جان لنون هستم.” یک ستوان پلیس که چپمن را مورد بازجویی قرار داده بود به “فنتون برسلر” وکیل دادگستری و نویسنده بریتانیایی گفته بود:”به نظر می‌رسید که این قتل می‌تواند برنامه ریزی شده باشد”. چپمن، مردی متاهل که در هاوایی زندگی می‌کرد به قتل اعتراف کرد، اما “ران هافمن” کارآگاه که مسئولیت تحقیقات پرونده را برعهده داشت حدس می‌زد که آن پرونده می‌تواند جزئیات ناگفته بیش تری داشته باشد. او می‌گوید: “آیا او تنها بود، آیا کسی پشت پرده بود، آیا این یک توطئه بود همه این پرسش‌ها در ذهن من آغاز شد”. هافمن در اتاق چپمن وسایل شخصی خود را که به دقت روی میز چیده شده بود، از جمله پاسپورت و یک کتاب انجیل یوحنا یافت.
در این میان نظریه هیپنوتیزم چپمن نیز مطرح شده است. سیا از دهه ۱۹۵۰ میلادی یک پروژه فوق محرمانه ۲۰ ساله به نام رمز MKUltra را اجرا کرد که از معتادان به مواد مخدر و بیماران سلامت روان در آزمایش‌های کنترل ذهن استفاده می‌کرد.
چپمن با این مشخصات مطابقت دارد، زیرا هم سابقه احساسات خودکشی و هم سوء مصرف مواد مخدر را داشت. جسیکا بلنک انشیپ دوست دختر سابقش که او را در سن ۱۶ سالگی در یک کلیسا ملاقات کرد به یاد آورد که او دچار حمله عصبی شده بود و سعی داشت خود را به قتل برساند. او می‌افزاید: “او به ویژه گروه بیتلز را دوست داشت تا این که جان لنون گفت که آنان از عیسی مسیح محبوب‌تر هستند”. ونس هانتر دوست دوران کودکی چپمن می‌گوید به یاد دارد که او ال اس دی ۲۵ که روانگردان بسیار قدرتمندی بود را مصرف می‌کرد.
یکی دیگر از جزئیات مرموز آن پرونده این است که “جان هینکلی جونیور” فردی که قصد سوء قصد به جان “رونالد ریگان” رئیس جمهور اسبق امریکا را داشت نیز یک نسخه از کتاب شکارچی در چاودار را در اختیار داشت. ریگان در سال ۱۹۸۱ میلادی تنها سه ماه پس از قتل جان لنون از تیراندازی از فاصله نزدیک توسط هینکلی جان سالم به در برد.
با این وجود، در نهایت، دادگاه تصمیم گرفت که چپمن هنگام ارتکاب قتل از سلامت روانی برخوردار بوده و در آگوست ۱۹۸۱(مرداد ۱۳۶۰) به حبس ابد محکوم شد.
این مستند سه قسمتی از تاریخ ۶ دسامبر(۱۵ آذر) در حال پخش است و در آن فایل‌های صوتی مارک چپمن در حال صحبت با وکلایش قبل از محاکمه فاش شده است. چپمن در پاسخ به سوال تیم حقوقی اش درباره انگیزه اش برای شلیک به جان لنون به آهنگ بیتلز اشاره کرده و گفته بود: “همه چیزی که نیاز دارید عشق است آیا تا به حال چنین چیزی را شنیده‌اید؟ خب، این چیزی است که من به او می‌گویم: تنها چیزی که نیاز دارید عشق و ۲۵۰ میلیون دلار است. او جعلی‌ترین مردی بود که تا به حال زندگی کرده است”.